010
Bron

Roem

Rie Mastenbroek (1919-2003) start met zwemmen onder leiding van 'Ma' Braun, een zwemtrainster die bekend staat om haar harde aanpak. Bij de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn wint Rie, als 17-jarige, 4 medailles. Een goude op de 100 meter vrije slag, de 400 meter vrije slag en (met Willy den Ouden, Tini Wagner en Jopie Selbach) de 4x100 meter vrije slag. Op de 100 meter rugslag behaalt ze de zilveren medaille. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een zwemster zoveel (gouden) olympische medailles wint. Rie Mastenbroek wordt die Kaiserin von Berlin genoemd. Ze wordt uitbundig onthaald in haar thuishaven Rotterdam.

Hitler-Spelen

De Olympische Spelen van 1936 zijn echter geen gewone geweest, het waren de Spelen van Hitler. Pas later wordt duidelijk dat Hitler het sportevenement als een grote propaganda machine heeft gebruikt. In 1936 is al bekend dat Joodse sporters geen lid mochten zijn van een sportvereniging en om die reden uitgesloten waren van deelname aan de Spelen. Ook was het langzamerhand al bekend welke politieke koers Duitsland na de verkiezingsoverwinning van Hitler in 1933 op zou gaan. Het Internationaal (en het Nationaal) Olympisch Comité weten niet zo goed wat ze met de situatie aan moeten. Want, de Olympische Spelen waren al in 1931 aan Berlijn toegekend. En, altijd wordt toch gezegd dat sport apolitiek is? En dat sport verbroedert? Dat is toch de reden waarom de Olympische Spelen zijn ontstaan? En zo kunnen de Hitler-Spelen gewoon doorgaan.

Verbittering

Na de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn krijgt Rie ruzie met haar trainster. Ma Braun wil meer zeggenschap over haar en probeert Rie’s ongehuwde moeder uit de ouderlijke macht te zetten. Deze gebeurtenis leidt tot een breuk tussen de twee. Als Rie gaat werken als zweminstructrice, wordt ze niet meer als amateur beschouwd en mag ze niet meer aan wedstrijden meedoen. Ook blijkt dat ze na de oorlog een blijvende verslechterde gezondheid heeft. Ze geeft de schuld daarvan aan de harde trainingsmethoden.

Eerherstel

Tijdens haar hele carrière verbetert de Rotterdamse in totaal 9 wereldrecords: 6 op de rugslag, 3 op de vrije slag. Ze krijgt nooit een lintje maar wordt in 1968 wel benoemd tot lid van de International Swimming Hall of Fame. Het Internationaal Olympisch Comité beloont haar in 1997 met de hoogste eer, de Olympic Order. In 1962 doet ze afstand van één van haar gouden Olympische medailles; die laat ze bij opbod verkopen in het kader van de liefdadigheidsactie Open het Dorp. Als eerbetoon is in 2019 het wedstrijdbad in het Zwemcentrum Rotterdam naar haar vernoemd.

 

Vragen

Wat zou jij doen als je 17 jaar bent en je wordt geselecteerd voor het grootste sportevenement ter wereld? Zelf ben je je niet zo bewust van de buitenwereld of politiek, je bent ten slotte elke dag aan het trainen zodat je kunt ontsnappen aan de armoe en je thuis. Direct na de Spelen wordt je als heldin binnengehaald door je buurtgenoten. Als later blijkt dat het monsterlijke regime in een vreselijke oorlog misdaden begaat, wordt je nog vaak door anderen eraan herinnerd dat je naar die Spelen bent gegaan. En dat terwijl je carrière al lang voorbij is en je ook niet meer zo gezond bent. Hoe zou jij dan reageren?

Herkomst

Maker

onbekend

Datering

1936 - 1936

Collectie

Collectie Portretten

Nummer

4031 _ P-006406-1

Link

https://hdl.handle.net/21.12133/33432647EAEE4363B8F9EB0AB604C561

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Alle bronnen