Een zware reis
Tijdens de razzia worden de mannen met geweld en bedreigingen weggevoerd. Bewapende militairen sturen de mannen van de ene plek naar de andere. Vanaf Rotterdam reizen de mannen verder per trein, per boot of gewoon te voet. Op de boten en in de treinwagons worden ze op elkaar gepropt. Het is er nat en vies, bijna geen licht en geen toilet. De mannen hebben weinig ruimte om te bewegen en krijgen bijna geen eten en drinken. Ook de reis te voet is zwaar. De mannen lopen urenlang in de regen op modderige wegen met slechte schoenen.
Gevaar onderweg
De treinen staan vaak stil en worden aangevallen door geallieerde vliegtuigen. Deze probeerden het Duitse treinverkeer stil te leggen.
Soms gaat het helemaal mis. Op 20 november 1944 komen tijdens de reis naar Bad Zwischenahn in Duitsland ongeveer 30 mannen om het leven. De trein waarin zij zitten botst tegen een stilstaande trein.
Gebroken en uitgeput
Geestelijk is het ook moeilijk vol te houden. De mannen voelen zich bedreigd. Ze weten niet waar ze naartoe gaan en hebben angst voor beschietingen. Mannen die onderweg proberen te vluchten worden gestraft en soms zelfs doodgeschoten. Door constante spanning raken sommigen in paniek. Bij aankomst zijn veel mannen gebroken en uitgeput.
De bron
De bron is een tekening van Arie Botschrijver (38 jaar). Het is wat Arie zelf als slachtoffer van de razzia meemaakt. Een goederentrein bij Station Delft staat met de deuren open, klaar voor vertrek. Mannen worden de wagons in gejaagd door Duitse militairen.
