Aan het begin van het nieuwe jaar vieren veel Nederlandse archiefinstellingen openbaarheidsdag. Dan worden allerlei interessante documenten vrijgegeven die daarvoor niet of alleen onder strikte voorwaarden bekeken mochten worden. Onder de stukken die het Stadsarchief Rotterdam openbaar maakt zijn veel documenten uit 1948, zoals de correspondentie van de Sociale Afdeling van de gemeentelijke dienst Volkshuisvesting.
Woningen en huisraad voor terugkerende Rotterdammers
In de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog is deze afdeling verantwoordelijk voor de toewijzing van woningen en huisraad aan de vele Rotterdammers die na de bevrijding terugkeren van de arbeidsinzet, uit de concentratiekampen of onderduik. Daarbij kan men putten uit een voorraad van bijna 1500 woningen en een flinke hoeveelheid meubilair die zijn geclaimd van mensen met een Duitse nationaliteit of personen die tijdens de oorlog met de bezetter hadden gecollaboreerd, zoals NSB’ers.
Een papieren werkelijkheid
Het lastige is dat die voorraad woningen alleen op papier bestaat. In werkelijkheid verkeren veel van die panden in zo’n slechte staat dat ze ongeschikt zijn voor bewoning. Veel andere huizen kunnen niet worden uitgegeven omdat de gezinnen van gearresteerde NSB’ers er nog wonen.
Een moeizaam verloop
Ook het toewijzen van inboedels gaat moeizaam. Door bureaucratie en gebrekkige administratie moeten repatrianten lang wachten voor ze genoeg spullen hebben om een beetje normaal leven te kunnen leiden. Vooral voor Joodse repatrianten is de situatie schrijnend omdat ze bij terugkeer in de stad vaak niks meer hebben. Daar komt bij dat de hulp van Volkshuisvesting niet gratis is. Iedereen moet betalen voor zijn tweedehands inboedel.
Rommeltje
Op 1 oktober 1948 neemt een landelijke organisatie officieel het beheer over van de in beslag genomen goederen. Dat gaat echter niet vanzelf. Bij het Rijk vindt men dat Rotterdam er financieel en administratief een rommeltje van heeft gemaakt. Volkshuisvesting verdedigt zich door te wijzen op de chaotische omstandigheden vlak na de bevrijding. In die dagen is de dienst naar eigen zeggen opgezadeld met een taak waarop zij helemaal niet heeft zitten wachten. De Rotterdamse ambtenaren vinden het dan ook onterecht dat ze nu de schuld krijgen.
Op de foto
Een noodwoning aan de Terbregseweg in 1950.
